Nee, dit is niet verplicht. Alleen kan het dan wel voorkomen dat de belastingdienst achteraf alsnog een dienstbetrekking vaststelt en zowel opdrachtgever als ZZP’er een boete in de bus krijgen. De belangrijkste vraag om jezelf te stellen is of in jouw geval een modelovereenkomst wel nodig is?

In sommige gevallen is het eigenlijk zo klaar als een klontje dat je geen modelovereenkomst hoeft te hebben. Verricht je alleen opdrachten voor particulieren? Nee, dan hoef je geen modelovereenkomst te hebben. Maar ook als je wel alleen opdrachten voor ondernemers uitvoert, betekent het niet automatisch dat je een modelovereenkomst hoeft te hebben. Vooral in situaties waarbij het meteen al duidelijk is dat je niet op basis van een arbeidsovereenkomst werkt.

Stel je voor een bakker constateert dat hij een lekkage heeft aan het dak van z’n bakkerij. Hij huurt een loodgieter in om de oorzaak van de lekkage te achterhalen. De loodgieter is een halve dag bezig en is voor 13.00 uur in de middag weer weg. Is er dan sprake van een arbeidsovereenkomst? Nee, in dit geval is er overduidelijk geen sprake van een dienstbetrekking. Een modelovereenkomst is dan niet nodig. Een ander voorbeeld: de CV ketel op een advocatenkantoor is stuk en men huurt een ZZP’er in om deze te repareren. Deze is een paar uurtjes bezig en vertrekt weer. Ook dan is er overduidelijk geen sprake van een dienstbetrekking.

Het wordt al anders als je drie dagen per week een vaste klus hebt bij dezelfdeopdrachtgever/ bedrijf. In dat geval zal de Belastingdienst al beter gaan controleren hoe de verhoudingen liggen. Heb je bijvoorbeeld jarenlang bij hetzelfde bedrijf in loondienst gewerkt en ga je daarna bij hetzelfde bedrijf werken als freelancer? Ook dan zal de Belastingdienst kijken of er sprake is van een dienstbetrekking.

Om vast te stellen of wel of geen sprake is van een dienstverband zal de
belastingdienst letten op 3 factoren:

• Wordt er loon betaald? In de meeste gevallen is dit natuurlijk het geval.
• Is er sprake van werkgeversgezag? Over het algemeen is er sprake van een
  beetje gezag. Je maakt bijvoorbeeld afspraken over wanneer een bepaald project af moet zijn of een deadline voor de oplevering. Dit is nog geen werkgeversgezag. Kijkt de opdrachtgever intensief over je schouder mee? Ben je verplicht bedrijfskleding te dragen of gebruik te maken van bedrijfsmiddelen? Dan gaat het alweer een stukje verder. Je maakt in dat geval niet alleen afspraken over het resultaat, maar ook over de manier waarop het moet plaatsvinden.
• Is er een verplichting tot persoonlijk verrichten van arbeid? Stel je bent ziek of gaat met vakantie. Mag je dan vervanging zoeken of mag je je niet zonder overleg met de opdrachtgever laten vervangen?

Is het antwoord op deze drie vragen ‘ja’ dan is er sprake van een dienstbetrekking. Heb je bij 1 of meer vragen ‘nee’ geantwoord dan is er geen sprake van een dienstbetrekking. Nogmaals in de meeste gevallen ontvangt de ZZP’er gewoon loon en zijn met name de andere 2 vragen van belang.

Heb je vastgesteld dat je een modelovereenkomst nodig hebt? Of twijfel je en wil je gewoon voor de zekerheid een modelovereenkomst ZZP hebben? De belastingdienst moet alle modelovereenkomsten goedkeuren. Je kan gratis goedgekeurde modelovereenkomsten vinden op de website van de Belastingdienst. De Belastingdienst maakt onderscheid tussen  algemene modelovereenkomsten, individuele modelovereenkomsten en overeenkomsten voor branches en beroepsgroepen.

Het is belangrijk dat je een modelovereenkomst hebt die geschikt is voor je onderneming. Niet alle modelovereenkomsten van de Belastingdienst zullen even goed aansluiten. Je kan er samen met een opdrachtgever voor kiezen om zelf een overeenkomst op te stellen en ter goedkeuring voor te leggen aan de  Belastingdienst. Het duurt maximaal zes weken voor de Belastingdienst een overeenkomst goedkeurt. Daarna kan je de overeenkomst voor vijf jaar lang gebruiken. Wil je zeker weten dat je sterk staat tegenover de Belastingdienst en je overeenkomst wordt goedgekeurd? Dan kan je er voor kiezen om een overeenkomst op maat te laten maken of controleren door jurist.